روش تشخیص لاجورد اصل از بدل
- سنگ لاجورد طبیعی را وقتی در دست بگیرید همیشه سرد هست ولی سنگهای مصنوعی و پلاستیکی با کمی در دست قرار گرفتن گرم می شوند.
- یک پنبه را با استن خیس کرده و به سطح سنگ بزنید. این ماده رنگ مصنوعی را درخود حل می کند. خواص سنگ آکوامارین
- با لوپ بزرگنمایی اختلاف رنگ را در ترکهای سطح آن را بررسی کنید.
- به عنوان تستی تخریبی برای لاجوردهایی که با مواد پلاستیکی بازسازی شده اند با تماس نوک داغ میله فلزی بوی نامطبوع پلاستیک به مشام می رسد. این نمونه ها با فشار دادن زیر دندان نیز فرو روند.
- در خرید لاجوردهایی که رنگی یکدست و بدون رگه یا لکه داشته و بسیار پر رنگ و شبیه رنگهای مصنوعی دارند احتیاط کنید.
- با ابزار گوهر شناسی چلسی فیلتر می توانید لاجورد اصلی از سنتتیک و آزمایشگاهی را تشخیص دهید. زیر چلسی فیلتر (Chelsea filter) لاپیس لازولی طبیعی نور ضعیف قرمز مایل به قهوه ای منعکس می کند درصورتی که نوع سنتتیک آن نور روشن قرمز را منعکس خواهد کرد.
نکاتی که باید در خرید لاجورد طبیعی بخاطر بسپارید!
- وقتی سفیدی خیلی زیادی در سنگ بود در کلاس کلسیت ارزان قیمت طبقه بندی می شود.
- وقتی رنگ سنگ مورد نظرتان رو به آبی تیره خاکستری رنگ رفته باشد احتمالا لاپیس لازولی نیست و سودالیت است.
- معمولا سودالیت های بی کیفیت را رنگ می کنند و به عنوان لاجورد می فروشند! در تایوان این نمونه لاجوردهای بدلی بسیار یافت می شوند.
- نمونه های لاجورد مصنوعی ساخته شده از شیشه خال های طلایی پدیدار نیستند ولی در نمونه سنتتیک گیلسون کمتر پدیدار است.
- از نظر فیزیکی راف لاجورد طبیعی دارای رنگ خاکه آبی روشن روی سطح چینی بدون لعاب است. چنانچه آن را نصف کنید بوی نچندان خوشایندی (در اثر سولفور) به مشام می رسد.
- از فروشنده ضمانت گرفته که درصورت جواب منفی آزمایشگاه گوهرشناسی آن را پس بگیرد.
معادن سنگ لاجورد در کجا قرار دارند؟
معادن لاجورد در جهان بسیار معدود هستند و امروزه در بدخشان افغانستان ، دره کوکچه در منطقه کرانومونجان همچنین کوه های غرب هندوکش نزدیک سرچشمه رودخانه آمودریا جزو بهترین نوع های لاجورد در جهان می باشند که هنوز هم با روشهای سنتی از آنجا استخراج می شود. لاجورد های افغان از 6500 سال پیش در زمان هخامنشیان که جزو ایران بود مورد توجه قرار گرفته اند. پاکستان در کوههای چاگای در محلی موسوم به بی بی دیک، ۳۵ کیلومتری شمال دال بندیان در نزدیکی مرز افغانستان، دریاچه بایکال در غرب روسیه که لاپیس لازولی در آنجا حاوی مرمر دولومیتزه است، پامیر، آمریکای جنوبی، شبه جزیره سینا و همچنین مناطقی از ایران از دیگر منابع سنگ لاپیس لازولی می باشند.
معادن سنگ لاجورد در متون تاریخی و کتب اسلامی
دانشمندان تاکنون معادن متعددی برای سنگ لاجورد عنوان کرده اند ولی فقط تعداد معدودی از آنها توسط آزمایشات سنگ شناسی مورد تایید قرار گرفته است. ابوریحان بیرونی در کتاب ارزشمند الجماهر فی المعرفه الجواهر می نویسد:
سنگ لاجوردی که به سوی خراسان و عراق حمل می گردد، از بدخشان و آنچه که به سوی مغرب رهسپار است از معدن لاجورد ارمنیه (ارمنستان) است ابوریحان بیرونی
وی همچنین می گوید: «لاجورد در روم به اسم ارمیناتون خوانده می شود». این کتاب قدیمی ترین اثری است که به وجود معدن لاجوردی غیر از معدن بدخشان اشاره می کند.
