ثبت شرکت تعاونی تولید و توزیع
شرکت های تعاونی در یک تقسیم بندی کلی بر اساس نوع فعالیت به دو دسته تقسیم می شوند : 1) تعاونی های تولید ؛ 2) تعاونی های توزیع .
• اول- تعاونی های تولید
تعاونی های تولید ، شامل تعاونی هایی است که در امور مربوط به کشاورزی ، دامداری، دامپروری ، پرورش و صید ماهی ، شیلات ، صنعت ، معدن ، عمران شهری و روستایی و عشایری و نظایر این ها فعالیت می نمایند.تغییرآدرس شرکت تعاونی های تولید در کلیه اولویت ها و حمایت های مربوط به تعاونی ها حق تقدم دارند. در تعاونی های تولید ، عضو باید در تعاونی به کار اشتغال داشته باشد.
• دوم- تعاونی های توزیع
تعاونی های توزیع ، عبارتند از تعاونی هایی که نیاز مشاغل تولیدی و یا مصرف کنندگان عضو خود را در چهارچوب مصالح عمومی و به منظور کاهش هزینه ها و قیمت ها تامین می نمایند.
تعاونی های توزیع مربوط به تامین کالا و سایر نیازمندی های روستاییان و عشایر و کارگران و کارمندان از نظر گرفتن سهمیه کالا و حمایت های دولتی و بانکی و سایر حمایت های مربوط به امور تهیه و توزیع اولویت دارند. در تعاونی های توزیع ، احتیاجی نیست که عضو در تعاونی به کار اشتغال داشته باشد.
غیر از این دو نوع تعاونی، در تبصره 2 ماده 8 قانون فوق الذکر، به تعاونی های چند منظوره نیز اشاره شده است و به نظر می رسد که منظور قانون گذار تعاونی هایی است که ترکیبی از تولید و توزیع دارند مثلاَ شرکت تعاونی که با هدف عمران روستایی خاص و تهیه آذوقه برای ساکنین همان روستا ایجاد شده است. در چنین شرکتی که عضویت آن برای همه ساکنین روستا آزاد است، داشتن عضو غیرشاغل مجاز است اما هیئت مدیره و مدیرعامل باید از میان اعضای شاغل انتخاب شوند.
• ارکان شرکت تعاونی تولید
شرکت تعاونی برای اداره امور خود، دارای ارکان ذیل می باشد :
الف- مجامع عمومی صاحبان سهام
ب- هیئت مدیره
ج- بازرس
• عضویت در شرکت های تعاونی تولید و توزیع
عضویت در شرکت های تعاونی مخصوص اشخاص حقیقی است و اعضاء باید حائز شرایط ذیل باشند :
1- تابعیت جمهوری اسلامی ایران
2- عدم ممنوعیت قانونی، حجر و ورشکستگی به تقصیر
3- عدم سابقه ارتشاء ، اختلاس و کلاهبرداری
4- درخواست کتبی عضویت و تعهد رعایت مقررات تعاونی
5- عدم عضویت در تعاونی مشابه
ضمناَ اعضاء در کلیه امور تعاونی طبق اساسنامه حق نظارت دارند.
• صاحبان امضای مجاز در شرکت های تعاونی
در تعاونی ها : صاحبان امضای مجاز حتماَ باید :
الف) هم مدیرعامل و هم یک یا دو نفر از اعضای هیات مدیره باشند.
ب) صاحبان امضای مجاز باید بالاتفاق اسناد تعهد آور و قراردادهای شرکت را امضا کنند و امضای یکی از آن ها به تنهایی کارساز نیست.
• ثبت شرکت های تعاونی تولید و توزیع
مرجع ثبت تعاونی ها در تهران " اداره کل ثبت شرکت ها " و در شهرستان ها " اداره ثبت " واقع در مرکز اصلی تعاونی است. شرکت تعاونی یا در قالب شرکت های سهامی یا مطابق مقررات اساسنامه مصوب تشکیل می گردد.
در ماده 193 قانون تجارت آمده است : " شرکت تعاونی اعم از تولید یا مصرف ممکن است مطابق اصول شرکت سهامی یا بر طبق مقررات مخصوص که با تراضی شرکاء ترتیب داده شده باشد تشکیل شود" . بنابراین، شرکت تعاونی از حیث شکلی می تواند به صورت شرکت سهامی تشکیل گردد در این صورت باید مقررات شرکت سهامی تا جایی که ماهیت شرکت تعاونی ایجاب می نماید ؛ رعایت شود.
به طور کلی هر تعاونی وقتی ثبت و تشکیل می شود که حداقل یک سوم سرمایه آن تادیه و در صورتی که به صورت نقدی و جنسی باشد تقویم و تسلیم شده باشد.
تعداد اعضای مجمع عمومی هفت نفر می باشند که سه نفر به عنوان هیات موسس و یک نفر نماینده در اداره کل تعاون می باشد. هیئت موسس می بایست نسبت به تهیه اساسنامه ، دعوت از افراد واجد شرایط و تشکیل دادن اولین مجمع عمومی عادی برای بررسی و تصویب اساسنامه و انتخاب اولین هیئت مدیره و اولین بازرس یا بازرسان شرکت اقدام نماید.
سپس این هیات ، پس از طی مراحل فوق باید اساسنامه را با یک طرحی به عنوان طرح توجیهی یا طرح پیشنهادی تهیه کند که مشتمل بر لزوم تاسیس شرکت تعاونی باشد. چنانچه وزارت تعاون ، موافقت خود را با تشکیل تعاونی اعلام نماید مراحل بعدی صورت می گیرد.
پس از پذیرفته شدن درخواست موافقتنامه تشکیل تعاونی، لازم است اقدامات ذیل صورت گیرد :
- اخذ مجوز فعالیت شرکت تعاونی
- تدوین اساسنامه به جهت تصویب اعضاء
- افتتاح حساب بانکی
- دعوت از افراد واجد الشرایط مندرج در اساسنامه
- تطبیق شرایط داوطلبان با اساسنامه
- دعوت از کارشناسان رسمی دادگستری برای ارزیابی آورده های غیرنقدی
- انتشار آگهی دعوت اولین مجمع عمومی عادی
- قبول درخواست داوطلبان نامزدی عضویت در هیئت مدیره و سمت بازرس
- ارسال یک نسخه از آگهی دعوت به وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی
- درخواست عضو ناظر برای حضور در جلسه اولین مجمع عمومی عادی
- تهیه و تنظیم فرم های درخواست عضویت و تعهد به رعایت قوانین و مقررات مربوطه و اساسنامه
- تهیه اوراق خرید سهام
جهت ثبت شرکت ها و اتحادیه های تعاونی ، ارائه مدارک زیر در 4 نسخه به اداره مربوطه الزامی است.
1- صورتجلسه تشکیل مجمع موسس و اولین مجمع عمومی و اسامی اعضا و هیات مدیره منتخب و بازرسان
2- اساسنامه مصوب مجمع عمومی
3- درخواست کتبی ثبت
4- طرح پیشنهادی و ارائه مجوز وزارت تعاون
5- رسید پرداخت مقدار لازم التادیه سرمایه
6- مدارک دعوت به عضویت افراد واجد شرایط
شایان ذکر است، هیئت مدیره تعاونی پس از ثبت باید از وزارت تعاون برای آن پروانه تاسیس بگیرد و پس از اخذ پروانه تاسیس است که شرکت تعاونی می تواند به فعالیت بپردازد.
