دستگاه روتاری اواپراتور آزمایشگاهی چیست
بطور کلی دستگاه تبخیر روتاری نام های متفاوتی دارد. روتاری را با نام های دیگری چون دستگاه تقطیر در خلاء و یا روتاری اواپراتور نیز می‌شناسند. روتاری اواپراتور آزمایشگاهی به انگلیسی rotary evaporator نام دارد که به اختصار به آن rotavap می‌گویند. قیمت اتو کلاو آزمایشگاهی این دستگاه ابزاری ضروری برای انجام فرایندهای تبخیر، غلظت، تبلور، خشک کردن، تفکیک و بازیابی حلال در بسیاری از زمینه‌ها است. از دستگاه روتاری اواپراتور عمدتاً برای تقطیر مداوم مقادیر زیادی از حلال‌های فرارِ تحت فشار کم استفاده می‌شود و کاربرد های فراوانی دارد. این دستگاه نه تنها در آزمایشات کوچک و اولیه مورد استفاده قرار می‌گیرد، بلکه در تولید صنایع بیولوژیکی، دارویی، شیمیایی و حتی مواد غذایی نیز به کار گرفته می‌شود.
کاربرد روتاری اواپراتور آزمایشگاهی
دستگاه تقطیر در خلا یا همان روتاری، به عنوان یک ابزار جداسازی قادر است حلال فرار را با تبخیر و متراکم سازی، از مخلوط مایع خارج نماید. این دستگاه در زمینه‌های صنعتی برای استخراج cbd به کار می‌رود. این ماده اصلی‌ترین ماده تشکیل دهنده ماری جوانا می‌باشد. cbd معمولاً برای ساخت دارو در صنایع داروسازی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در زندگی روزمره نیز از روتاری اواپراتور آزمایشگاهی استفاده شده و شاهد آنیم که در منازل مردم نیز برای آبمیوه گیری استفاده می‌گردد (آبمیوه‌گیری به این روش باعث می‌شود تا آبمیوه‌ها طعم بهتری داشته باشند). در آزمایشگاه‌های شیمی و بیوشیمی، اساتید از دستگاه تبخیر روتاری برای استخراج مواد شیمیایی استفاده می‌کنند که این مواد عمدتاً برای اهداف شیمیایی دیگری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
امروزه دستگاه‌های روتاری اواپراتور به دلیل کاربردهای فراوان آن مورد استقبال قرار گرفته‌اند. در سال‌های اخیر، استفاده از روتاری آزمایشگاهی در صنعت آشپزی نیز گسترش یافته است. آشپزی مولکولی، علمی است که اصول شیمی و فیزیک در آشپزی اعمال می‌گردد. آشپزی مولکولی اصطلاحی است که به منظور توصیف سبک‌های نوین آشپزی ارتقاء یافته است. این اصطلاح مترادف با تکنولوژی پیشرفته و حتی روانشناسی می‌باشد. استفاده از یک دستگاه تبخیر روتاری برای تبخیر مایع به روش غیرحرارتی، به گونه‌ای است که حفظ آروماتیک‌های فرار که به راحتی با گرمایش بخار می‌شوند امکان‌پذیر است. آشپزی مولکولی ترکیبی کاربردی از ابزارهای مدرن آشپزی و تجهیزات آزمایشگاهی است.
اصول کار دستگاه روتاری
دستگاه روتاری اواپراتور آزمایشگاهی با استفاده از این اصل که یک حلال در فشار کم، نقطه جوش کمتری دارد، حلال‌ها را از نمونه مورد نظر جداسازی کرده و تبخیر می‌کند. به بیانی دیگر، سیستم کنترل سرعت آن، سرعت (ثابت) چرخش فلاسک تبخیر را کنترل می‌کند. با چرخش روتاری اواپراتور، سطح نازک، وسیع و یکنواختی از مواد بر روی دیواره داخلی فلاسک ایجاد می‌شود. فلاسک تبخیر همواره توسط یک حمام آب یا روغن گرم شده و مواد با نقطه جوش پایین تر، تحت شرایط خلاء به سرعت تبخیر می‌شود. بخار حلال پس از سرد شدن توسط کندانسور شیشه‌ای با بازده بالا، در فلاسک گیرنده بازیابی می‌گردد.
آیا دستگاه روتاری می‌تواند آب را حذف کند؟
روتاری اواپراتور آزمایشگاهی، وسیله‌ای برای جداسازی انواع مختلف مواد از مخلوط یا مواد کنسانتره است. بنابراین پاسخ مثبت است و از این دستگاه می‌توان برای حذف آب استفاده نمود.
برتری روتاری اواپراتور آزمایشگاهی نسبت به روش تقطیر سنتی
بازده و دقت بالا، از مزایای اصلی دستگاه روتاری نسبت به تقطیر سنتی به شمار می‌رود. دستگاه تبخیر روتاری به صورت الکترونیکی کنترل می‌گردد تا چرخش فلاسک تبخیر با سرعت ثابت حفظ شده و مخلوط ماده با ایجاد لایه‌ای بر روی سطح داخلی فلاسک، سطح بزرگتری را برای تبخیر فراهم سازند. همه این عوامل منجر به افزایش سرعت تبخیر حلال می‌شوند که این امر به معنی کارایی بالاتر و دقت بیشتر دستگاه است.
تقطیر به روش سنتی نسبت به دستگاه تبخیرکننده چرخان (روتاری)، کارایی و دقت کمتری دارد. هنگام تقطیر، مخلوط ماده تا رسیدن به دمای جوش گرم می‌شود. سپس بخار حاصل از مخلوط ماده داغ، به سرعت جمع آوری شده و به شکل مایع متراکم می‌گردد؛ اما در واقع انواع مختلفی از مخلوط ها را نمی‌توان به این روش تفکیک کرد. بنابراین در مقایسه با تقطیر سنتی، دستگاه تبخیر روتاری به طور گسترده‌تری در آزمایشگاه‌های شیمی، صنایع، زیست دارویی و صنایع غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
