درک و استفاده صحیح از اصطلاحات پایه دندانپزشکی نه تنها برای دانشجویان دندانپزشکان بلکه برای تمام افراد بسیار مهم است.کامپوزیت در رشت به طور عمده پنج سطح دندان وجود دارد.
این پنج سطح لبیال، پالاتال، مزیال، دیستال و انسیزال نامیده میشوند. به عنوان مثال، در دندانهای خلفی، مولر فک پایین، پنج سطح مزیال باکال لینگوال، اکلوزال و دیستال هستند. این سطوح با توجه به موقعیت و کاربرد آنها نامگذاری شده است. در ادامه با موقعیت هر کدام آشنا میشویم.
سطحی از دندان که به سمت لب یا مجاور آن است. اصطلاح سطح لبیال معمولاً برای سطوح دندانهای ثنایا و نیش که درست در مجاورت لبها قرار دارند استفاده میشود.
سطح دندان به سمت مخاط گونه یا در مجاورت آن قرار دارد. اصطلاح سطح باکال برای سطوح پرمولرها و دندانهای آسیاب که بلافاصله در مجاورت گونه قرار دارند، اطلاق میشود.
سطوح لبیال و باکال در مجموع به عنوان سطوح صورت دندان شناخته میشوند.
سطحی که به سمت کام یا مجاور آن است، سطح کام یا پالاتال است. اصطلاح سطح پالاتال برای سطوح دندانهای فک بالا (اعم از دندانهای قدامی و خلفی) که به سمت کام یا مجاور آن قرار دارند استفاده میشود.
سطحی از دندان که به سمت لینگوال یا مجاور آن است. اصطلاح سطح لینگوال برای سطح دندان فک پایین (قدامی یا خلفی) که بلافاصله در مجاورت زبان وجود دارد استفاده میشود.
سطح دندان به سمت خط وسط یا نزدیک آن، سطح مزیال است. تنها دندانهایی که سطح مزیالی خود را به اشتراک میگذارند، دندانهای ثنایای مرکزی فک بالا و فک پایین هستند.
سطح دندانی که از خط وسط فاصله دارد، سطح دیستال است. این دندانها در سمت عقب دهان میباشند.
سطوح مزیال و دیستال در مجموع سطوح پروگزیمال نامیده میشوند. به عبارت دیگر، سطح پروگزیمال به معنای سطح مزیال یا دیستال است.
سطوح برش دندانهای قدامی (اعم از دندانهای قدامی بالا و پایین) به عنوان سطح انسیزال شناخته میشوند.
سطح ساینده دندانهای خلفی (پرمولرها و مولرها) به عنوان سطوح اکلوزال شناخته میشوند.
مزیال دندان معمولاً قسمت انتهایی دندان کنار آن را لمس میکند. روی دندانهای عقب شما، در فضای باریک بین دندانها که در آن نخ دندان میکشید، پنهان میشود. سطوح مزیال و دیستال را میتوان به عنوان قاب پنجره جانبی دندان در نظر گرفت. در حالی که سطوح باکال و لینگوال را میتوان به عنوان خود پنجره در نظر گرفت. طبق گفته انجمن دندانپزشکی آمریکا، مزیال را میتوان بهعنوان سمتی که به سمت خط وسط دندانهای شما در زیر بینی قرار دارد نیز دانست.
در حین تحصیل در دانشکده دندانپزشکی یا دانشکده بهداشت دندان، متخصصان دندانپزشکی بهترین روش مراقبت از هر دندان را از دندانهای آسیاب در پشت تا نیش در جلو میآموزند. آنها باید در مورد کل دندانها یاد بگیرند تا از هر قسمت آن مراقبت کنند. داشتن یک نام خاص برای هر سطح دندان به بهداشتکاران و دندانپزشکان کمک میکند تا به طور موثر با قسمتهای مختلف دندان ارتباط برقرار کرده و مشخص کنند که کدام ناحیه به کار نیاز دارد.
همچنین سایر افراد به دلیل آنکه در مطب از شنیدن صحیتهای دندانپزشک گیج نشوند بهتر است با آناتومی دندان آشنایی جزیی داشته باشند.
درمان قسمت مزیال دندان به تنهایی دشوار است و در بسیاری از موارد سطح اکلوزال یا جونده نیز درگیر میشود. توضیح این اصطلاحات و آموزش افراد، یکی از بهترین راههایی است که متخصصان دندانپزشکی در حق بیماران خود انجام میدهند.
دندانپزشکان معمولاً از کل دندان مراقبت میکنند. اما عفونت اولیه فقط در یک نقطه خاص پیدا میشود. این مهم است که هنگام مراقبت از هر دندان، از هر سطح دندان مانند مزیال باکال لینگوال و سایر قسمتها بیشتر بدانید. داشتن دانش خوب از جایی که مشکل در کمین است میتواند به شما کمک کند در خانه بهتر از دندانهای خود مراقبت کنید.
از دست دادن سطح مزیال، میتواند ناشی از بیماری پریودنتال باشد. هنگامی که یک متخصص دندانپزشک از دست دادن استخوان مزیال را شناسایی میکند، به این معنی است که سطح مزیال از بین رفته است. بیماری لثه نیز فقط میتواند در قسمت خاصی از دندان وجود داشته باشد. از آنجایی که سطح مزیال در بین دندانهای شما قرار دارد، مهمترین راه برای جلوگیری از مشکلات مزیال دندان، لثه و استخوان استفاده از نخ دندان است. کشیدن نخ دندان به حذف پلاک از روی لثه برای جلوگیری از التهاب لثه و سایر بیماریهای دهان کمک میکند.