پروتز دندان چیست؟
بطور کلی، هر وسیله دندانپزشکی که جایگزین دندان از دست رفته شود یا اینکه نقص دندان ها را بپوشاند، یک پروتز دندانی (dental prosthesis) است. دکتر یاسمن صادقی براساس این تعریف، انواع پروتز دندان عبارتست از:
- پروتز دندانی کامل یا دندان مصنوعی (dentures)
- پروتز دندان پارشیل (partial denture)
- روکش دندان (تاج دندان)- (crown)
- بریج یا پل دندانی (bridge)
- ایمپلنت (dental implant)
در کنار روش های جایگزین دندان مانند ایمپلنت، بریج و پل دندانی، پروتز دندان متحرک، از مهمترین روش های جایگزین است که با توجه به ویژگی ها و هزینه های نسبتا پایینش، هوادارن خاص خودش را دارد. از این دستگاه های دندانپزشکی با نام دندان مصنوعی نیز یاد میشود که البته این برمیگردد به گذشته و اکنون بیشتر به آن ها پروتز می‌گویند.
انواع پروتز دندان ثابت
کاملاً واضح است که اگر پروتز دندانی قابل جابجایی نباشد، به آن پروتز ثابت می گویند. پروتز ثابت دندانی باید یک تکیه گاه داشته باشد. بر این اساس، پروتزهای دندانی ثابت دو نوع هستند:
- پروتز ثابت متکی بر ایمپلنت: میتوان از یک تا تمام دندان های یک فک را با استفاده از پروتز جایگزین کرد.
- پروتز ثابت متکی بر دندان: شامل دو پروتز دندانی کراون و بریج است.
انواع پروتز دندان متحرک
به طور کلی ما دو نوع پروتز دندان متحرک داریم:
- پروتز کامل
- پروتز پارشیل یا ناکامل
اگر همه دندان ها کشیده شده باشند، ما از پروتزهای کامل دندانی استفاده میکنیم و اگر تعدادی از دندان ها کشیده شده باشند، در کنار دندان های واقعی از پروتزهای پارشیل یا ناکامل استفاده خواهیم کرد.
پروتز کامل دندان چیست؟
خود پروتزهای کامل دندانی می توانند معمولی یا فوری باشند. یعنی در دو دسته مجزا قرار داده میشوند. پروتزهای فوری به صورت موقت استفاده میشوند و تا زمان آماده شدن پروتزهای کامل معمولی، میتوان از آن ها به عنوان جایگزین موقت دندان استفاده کرد. از لحظه کشیده شدن دندان ها تا حدود 12 هفته بعد، میتواند از پروتزهای موقت و فوری استفاده کرد.
بعد از اینکه پروتزهای معمولی دندان آماده شدند؛ پروتزهای فوری کنار گذاشته شده و دیگر مورد استفاده قرار نمیگیرند. با توجه به اینکه طی دوره بهبودی از کشیدن دندان ها، فک، و لثه ها تمایل دارند که کوچکتر یا جمع شوند، استفاده از پروتز فوری با مشکلاتی همراه خواهد بود و باید برای تنظیمات مجدد به متخصص دندانپزشکی خود چند باری مراجعه کنید.
پروتز دندان پارشیل چیست؟
پروتز ناکامل یا پارشیل، در دسته پروتزهای دندان متحرک قرار دارد و خود از اجزای مختلفی تشکیل میشود. دندان های مصنوعی جایگزین در این پروتزها، روی یک پایه پلاستیکی همرنگ لثه ها قرار میگیرند. این مجموعه توسط یک نگهدارنده فلزی در داخل دهان قرار میگیرد و موقتا فیکس میشود. اگر میخواهید پروتز دندان ارزان داشته باشید میتوانید روی پارشیل ها حساب باز کنید.
زمانی که هنوز چند دندان طبیعی در فکین بالا و پایین وجود داشته باشند ما معمولا از این پروتزها به عنوان جایگزین سایر دندان های از دست رفته استفاده میکنیم. یک پروتز دندان ناکامل نه تنها فضای خالی ایجاد شده توسط دندان های از دست رفته را پر می کند، بلکه از تغییر موقعیت دندان دیگر جلوگیری می کند.